Kad su junaci rada svog dizali čela

Nakon prvog tektonskog udara nastalog oslobođenjem i posleratnim vidanjem dubokih rana koje je ono proizvelo, a u jeku idejnih sukoba sa dojučerašnjim najvećim saveznikom i bratom, moćnim pro-ruskim konglomeratom na istoku, ponovo iznikli Feniks krenuo je u svoj beg iz kasabe prošarane zapadnjačkim ornamentima ka pravom “gradu”; nadasve pokušavajući da dosegne podsvesno sanjani modernizam svog sopstvenog razvoja. Kada su “petoljetke” zamenjene makar i pokušajima realnog prosuđivanja urbanista, Beograd se kretao napred.

(1950/1955.)

Continue reading Kad su junaci rada svog dizali čela

Zanosi i poleti večitih obnova

Drugi deo pete dekade XX veka, preciznije, onaj niz godina od 1944. do 1949., predstavljao je vreme dubokog pročišćenja, izlaska iz kolektivnog ratnog ludila i strahotnog suočavanja sa njegovim posledicama. To su nadasve dinamične godine, tako precizno u Nemačkoj nazivane “nultim godinama”, u kojima se nakon letargičnog međuratnog perioda, uspostavljaju novi kultovi – kult rada, kult zajedništva, kult ličnosti. Uopšte, mini epoha, koja počne lopatom što razgrće ostatke ruševina, a progresivno se razvija jakim mišićima, jakom voljom i obećanom boljom budućnošću, iz današnjeg ugla može delovati samo farsično. Ali, jedina istina je da to nije bila, već je predstavljala značajan feniksovski “bum” generacije koja se iskreno nadala da je preživljene užase ostavila za sobom.

(1944-1950.)

Continue reading Zanosi i poleti večitih obnova

Prohujalo sa pionirskim maramama

1947. godine na padinama Košutnjaka, oko novooformljenog Pionirskog grada, stvorena je prava beogradska Pionirska železnica. Funkcionisala je do polovine 1952. a zvanično prestala sa radom krajem 1953. godine. Bila je to valjda prva utopistička ideja “novog sveta” sa crvenim maramama, zastavama i zvezdama na kapama, koja se ugasila u lakoplamtećem žaru sopstvenog naivnog zanosa.

Dokumentarni film o pionirskoj železnici u Beogradu iz 2013. autora Petra Petrovića, nalazi se na linku:

https://www.youtube.com/watch?v=jj4ykTENrHo

Continue reading Prohujalo sa pionirskim maramama